Sinds de invoering van de wet DBA merk ik dat organisaties terughoudender zijn geworden met het inhuren van interim management. Sommige organisaties gaan niet eens meer op zoek naar tijdelijke versterking, bang voor juridische risico's of boetes van de Belastingdienst.
Begrijpelijk, maar onnodig. Interim management is nog steeds gewoon mogelijk. Het vraagt alleen wel dat beide partijen begrijpen waar ze op moeten letten.
Waarom de wet DBA niet hoeft te remmen
De Wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) is er om schijnzelfstandigheid tegen te gaan. Het doel is niet om interim management onmogelijk te maken, maar om échte ondernemers te onderscheiden van verkapte werknemers.
Voor interim management geldt: als er aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan, is er geen probleem. En die voorwaarden sluiten juist goed aan bij hoe professionele interim managers werken.
De drie belangrijkste voorwaarden
1. Geen gezagsverhouding
Een interim manager werkt niet onder iemand, maar samen met het managementteam of de Raad van Toezicht. De interim professional bepaalt zelf hoe het werk wordt ingericht, welke aanpak wordt gekozen en op welke tijden er gewerkt wordt. Natuurlijk wordt er afgestemd en worden resultaten geleverd op afgesproken momenten, maar niemand vertelt hoe dat moet gebeuren.
Praktisch voorbeeld: in mijn samenwerkingsovereenkomsten staat bijvoorbeeld dat de organisatie het gewenste eindresultaat aangeeft ("We willen grip op onze bedrijfsvoering"), maar niet de dagelijkse werkzaamheden. Of ik eerst de financiële grip verbeter of juist de teamstructuur aanpak, bepaal ik zelf op basis van mijn expertise.
2. Eigen bedrijfsmiddelen en meerdere opdrachtgevers
Een interim professional werkt met eigen laptop, software en systemen. Er is een eigen KvK-nummer, BTW-nummer en verzekeringen. En misschien wel het belangrijkste: er wordt voor meerdere opdrachtgevers tegelijk of achter elkaar gewerkt.
Deze spreiding van opdrachten is een duidelijk signaal van ondernemerschap. In mijn praktijk werk ik bijvoorbeeld vaak parallel aan een transformatie bij de ene organisatie en een fusie bij een andere. Het portfolio van opdrachten bewijst dat er geen afhankelijkheid is van één enkele opdrachtgever.
3. Ondernemersrisico
Een ondernemer loopt risico. Ook bij werk op uurtarief zijn er risico's die bij ondernemerschap horen. Bij ziekte is er geen doorbetaling. Als een opdrachtgever de opdracht tussentijds wijzigt of minder uren afneemt dan verwacht, moet dat zelf opgevangen worden. Er worden geen vakantiedagen opgebouwd en er is geen pensioenopbouw via de werkgever.
Daarnaast is er altijd het risico dat opdrachten eerder eindigen, dat er periodes tussen opdrachten zitten zonder inkomen, of dat investeringen in acquisitie en netwerk niet direct tot resultaat leiden. Dit ondernemersrisico onderscheidt een echte zzp'er van een werknemer in dienstverband.
Praktische tips voor een DBA-proof samenwerking
Uit de praktijk blijkt dat deze afspraken helpen om een solide, DBA-proof samenwerking op te zetten:
Maak heldere afspraken over resultaten, niet over werktijden
In onze samenwerkingsovereenkomst staat bijvoorbeeld: "Realisatie van een geïntegreerde bedrijfsvoering binnen 12 maanden" in plaats van inspanningsverplichting op basis van vaste uren.
Benadruk de tijdelijkheid
Interim management is per definitie tijdelijk. Leg dat vast: een opdracht van 6, 9 of 12 maanden met een helder einddoel. Zodra dat behaald is, stopt de samenwerking (of wordt verlengd met een nieuwe opdracht).
Zorg voor een model-overeenkomst
Gebruik een standaard model voor zzp-opdrachten. Daar staan alle juiste elementen al in: geen gezagsverhouding, eigen regie, verantwoordelijkheid voor resultaat. In mijn samenwerkingen werk ik met een model dat juridisch getoetst is, zodat beide partijen zekerheid hebben.
Vraag om documentatie van het ondernemerschap
Vraag de interim professional om aan te tonen dat er voor meerdere opdrachtgevers wordt gewerkt, dat eigen bedrijfsmiddelen worden gebruikt en dat ondernemersrisico wordt gelopen. Dit kan door een simpel overzicht van lopende of recente opdrachten en investeringen in de eigen onderneming. Deze documentatie helpt beide partijen om aan te tonen dat er sprake is van echt ondernemerschap.
De overeenkomst: focus op de praktijk
De modelovereenkomsten van de Belastingdienst die in het verleden zekerheid boden, zijn met de huidige Wet DBA niet meer het belangrijkste instrument. Sinds de invoering van de wet ligt de nadruk op hoe de samenwerking er in de praktijk uitziet, niet alleen op papier.
Wat wel belangrijk is: gebruik een heldere overeenkomst waarin staat dat er geen gezagsverhouding is, dat de interim professional zelfstandig werkt en verantwoordelijk is voor het eindresultaat. Maar veel belangrijker dan het contract is dat de dagelijkse praktijk ook echt zo werkt. Een mooie overeenkomst helpt niet als de interim manager in de praktijk gewoon functioneert als een werknemer.
Wanneer kan het niet?
Eerlijkheid gebiedt te zeggen: niet elke interim-situatie is geschikt voor zzp. Signalen dat het wel richting een dienstverband moet:
- De organisatie wil iemand die volledig en exclusief beschikbaar is
- Er is sterke sturing op werktijden en aanwezigheid
- De rol is niet tijdelijk maar eigenlijk structureel
- Er is geen duidelijk einddoel of transitieplan
In deze gevallen is een tijdelijk dienstverband eerlijker en juridisch veiliger.
Mijn advies: laat DBA je niet weerhouden
Laat de wet DBA geen reden zijn om af te zien van interim versterking. Als een organisatie vastloopt in groei, voor een fusie staat of tijdelijk extra directie capaciteit nodig heeft, is interim management vaak de beste oplossing.
Zorg wel dat het goed geregeld wordt:
- Werk met een gedegen overeenkomst
- Maak heldere afspraken over resultaten
- Respecteer het ondernemerschap van de interim professional
- Documenteer waar nodig
Heb je twijfels of jouw situatie geschikt is voor een interim samenwerking? Bel gerust, dan zorgen we samen dat jouw vragen beantwoord worden.